Bariery Ogniowe - bezpieczeństwo pożarowe budynkówBariery Ogniowe - bezpieczeństwo pożarowe budynkówPas międzykondygnacyjny to fragment ściany zewnętrznej w obrębie jej połączenia ze stropem międzykondygnacyjnym, sięgający od górnej krawędzi okna lub drzwi na jednej kondygnacji do dolnej krawędzi okna lub drzwi na kondygnacji powyżej.
Pasy międzykondygnacyjne pierwotnie miały na celu ograniczenie możliwości przedostania się pożaru z jednej kondygnacji na drugą kondygnację od zewnętrznej strony budynku.
Wysokość pasa międzykondygnacyjnego 80 cm przyjęto z uwagi na względy użytkowe, jako minimalną wysokość, która pozwala na zapewnić odpowiednie naświetlenie pomieszczeń przy jednoczesnym zachowaniu minimalnej wysokości pomieszczenia.
Wymagania dotyczące fragmentu ściany zewnętrznej pomiędzy otworami pierwszy raz pojawiły się w przepisach techniczno-budowlanych w 1980 r., ale sformułowanie „pas międzykondygnacyjny” znalazło się w WT dopiero w 2002 r. Na przestrzeni tych lat brzmienie przepisu niewiele się zmieniło, gdyż nie zmieniły się możliwe rozwiązania. Jedynie doprecyzowano w jakim zakresie należy zapewnić odporność ogniową i zaznaczono, że dotyczy ona również połączenia ściany zewnętrznej ze stropem międzykondygnacyjnym.
Jedyną istotną zmianą było zastąpienie wymagania niepalności przez nierozprzestrzenianie ognia dla oddzieleń poziomych oraz poziomych i pionowych wysuniętych poza płaszczyznę ściany zewnętrznej. Z punktu widzenia bezpieczeństwa pożarowego był to niezrozumiały krok, gdyż w momencie tworzenia tego przepisu pas międzykondygnacyjny był niepalnym pasem na elewacji lub z niewielką ilością materiałów palnych. Obecnie grubość palnych warstw izolacji cieplnej w najpopularniejszej w Polsce metodzie ociepleń ETICS najczęściej zaczyna się od 150 mm, co oznacza 3-4 krotny wzrost gęstości obciążenia ogniowego od samego ocieplenia ściany w ciągu 40. lat!
Rozporządzenie Ministra Administracji, Gospodarki Terenowej i Ochrony Środowiska z 3 lipca 1980 r. dot. warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki
§ 189.
1. Otwory w ścianach zewnętrznych powinny być od siebie oddalone w pionie na odległość co najmniej 0,8 m.
2. Jako równorzędne rozwiązanie można stosować oddzielenie poziome w formie daszków, gzymsów i balkonów o wysięgu co najmniej 0,6 m, jak też oddzielenie poziome i pionowe o łącznej długości co najmniej 0,8 m.
3. Przepisy ust. 1 i 2 nie dotyczą podokienników w holach i w ciągach komunikacyjnych budynków.
4. W budynkach powyżej 2 kondygnacji zewnętrzna warstwa ścian oraz daszki, gzymsy i balkony powinny być wykonane z materiałów niepalnych lub niezapalnych.
§ 190.
W budynkach powyżej dwóch kondygnacji w pomieszczeniach przeznaczonych na magazyny, zaliczonych do III u IV kategorii niebezpieczeństwa pożarowego, wysokość nadproży okiennych powinna wynosić co najmniej 0,4 m, a parapetów podokiennych – co najmniej 1,5 m, licząc od powierzchni podłogi.
Rozporządzenie Ministra Gospodarki Przestrzennej z 14 grudnia 1994 r. dot. warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie
§ 223.
1. W ścianach zewnętrznych budynku, z zastrzeżeniem § 224, odległość między otworami w pionie powinna wynosić co najmniej 0,8 m.
2. Jako równorzędne rozwiązanie można stosować oddzielenie poziomie w formie daszków, gzymsów i balkonów o wysięgu, co najmniej 0,5 m lub też inne oddzielenie poziome i pionowe o łącznej długości co najmniej 0,8 m.
3. Elementy poziomie, wymienione w ust. 2, powinny mieć odporność ogniową wymaganą w stosunku do ścian osłonowych budynku i być wykonane z materiałów niepalnych.
4. Warunki określone w ust. 1 i 2 nie dotyczą otworów w holach i ciągach komunikacyjnych budynków oraz portfenetrów w budynkach kategorii ZL IV niskich i średniowysokich.
Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie
§ 223.
1. W ścianach zewnętrznych budynku wielokondygnacyjnego, z zastrzeżeniem § 224, powinny być pasy międzykondygnacyjne o wysokości co najmniej 0,8 m.
2. Za równorzędne rozwiązania uznaje się oddzielenia poziome w formie daszków, gzymsów i balkonów o wysięgu co najmniej 0,5 m lub też inne oddzielenie poziome i pionowe o sumie wysięgu i wymiaru pionowego co najmniej 0,8 m.
3. Elementy poziome, wymienione w ust. 2, powinny mieć klasę odporności ogniowej wymaganą w stosunku do ścian zewnętrznych budynku i być wykonane z materiałów niepalnych.
4. Warunki określone w ust. 1 i 2 nie dotyczą ścian holu i dróg komunikacji ogólnej.
Obwieszczenie Ministra Inwestycji i Rozwoju z dnia 8 kwietnia 2019 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu rozporządzenia Ministra Infrastruktury w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie
§ 223.
1. W ścianach zewnętrznych budynku wielokondygnacyjnego, z zastrzeżeniem § 224, powinny być pasy międzykondygnacyjne o wysokości co najmniej 0,8 m.
2. Za równorzędne rozwiązania uznaje się oddzielenia poziome w formie daszków, gzymsów i balkonów o wysięgu co najmniej 0,5 m lub też inne oddzielenie poziome i pionowe o sumie wysięgu i wymiaru pionowego co najmniej 0,8 m.
3. Elementy poziome wymienione w ust. 2 powinny spełniać wymagania szczelności i izolacyjności ogniowej, również w obrębie połączenia ze ścianami zewnętrznymi, przez okres odpowiadający czasowi klasyfikacyjnemu wymaganemu w stosunku do ścian zewnętrznych budynku i być nierozprzestrzeniające ognia.
4. Warunki określone w ust. 1 i 2 nie dotyczą ścian holu i dróg komunikacji ogólnej.
Warunki techniczne WT precyzują w jaki sposób architekt może zaprojektować połączenie stropu ze ścianą zewnętrzną pod względem kształtu pasa międzykondygnacyjnego. Możliwych jest kilka rozwiązań:
W przypadku ścian zewnętrznych budynku wielokondygnacyjnego nad strefą pożarową produkcyjno-magazynową PM (o gęstości obciążenia ogniowego Q > 1000 MJ/m2) powyższe wymiary powinny być odpowiednio większe.
Projektant może dopasować przyjęte rozwiązanie do architektury budynku i przyjętych technologii pod warunkiem spełnienia ogólnych wymagań w zakresie odporności ogniowej i rozprzestrzeniania ognia przez poszczególne elementy.
* W ścianach zewnętrznych budynku wielokondygnacyjnego nad strefą PM, o gęstości obciążenia ogniowego, wymiar ten powinien wynosić minimum 1,2 m
** W ścianach zewnętrznych budynku wielokondygnacyjnego nad strefą PM, o gęstości obciążenia ogniowego, wymiar ten powinien wynosić minimum 0,8 m
Najczęściej spotykanym rozwiązaniem wykonania pasa międzykondygnacyjnego o wysokości 80 cm. Jest to minimalny wymiar, jaki należy zachować pomiędzy otworami w pionie. Im większa jest ta odległość, tym rozwiązanie jest bezpieczniejsze.
W miejscu styku stropu międzykondygnacyjnego ze ścianą zewnętrzną należy zastosować w pasie międzykondygnacyjnym rozwiązanie zapewniające:
UWAGA:
W przypadku, gdy ściana zewnętrzna jest ścianą oddzielenia przeciwpożarowego, pas międzykondygnacyjny – tak, jak cała ściana – musi być wykonany w odpowiedniej klasie odporności ogniowej w zakresie REI oraz z materiałów niepalnych.
| Klasa odporności pożarowej budynku | Klasa odporności ogniowej – pas międzykondygnacyjny |
|---|---|
| A | EI 120 (o↔i) |
| B | EI 60 (o↔i) |
| C | EI 30 (o↔i) |
| D | EI 30 (o↔i) |
| E | brak wymagań |
Niezależnie od przyjętego rozwiązania należy pamiętać o odpowiednim uszczelnieniu połączenia stropu międzykondygnacyjnego ze ścianą zewnętrzną. Uszczelnienie to powinno spełniać takie same wymagania, jak sam pas międzykondygnacyjny.
Na granicy stref pożarowych obejmujących kolejne kondygnacje, pas międzykondygnacyjny powinien być wykonany jako poziomy pas o wysokości 80 cm:
Mimo braku odpowiedniego zapisu w przepisach techniczno-budowlanych, wykonanie pasa międzykondygnacyjnego jest rekomendowanym rozwiązaniem (m.in. przez Stowarzyszenie DAFA) wynikającym z zasad wiedzy technicznej. Rozwiązanie to bowiem ogranicza możliwość przejścia ognia z jednej strefy pożarowej do drugiej od strony zewnętrznej.
