Bariery Ogniowe - bezpieczeństwo pożarowe budynkówBariery Ogniowe - bezpieczeństwo pożarowe budynków
Stowarzyszenie Inżynierów i Techników Pożarnictwa (więcej na ich temat przeczytasz tutaj) i Stowarzyszenie Dachów Płaskich i Fasad (więcej na ich temat znajdziesz tutaj) stworzyły opracowania, które stanowią źródła wiedzy technicznej. Zawierają rozwiązania pomagające znacznie ograniczyć ryzyko rozprzestrzeniania ognia po ścianach ocieplonych palnymi materiałami izolacyjnymi, tym samym podnosząc ich bezpieczeństwo pożarowe.
Wytyczne SITP i wytyczne DAFA to kompendium wiedzy przeciwpożarowej dedykowanej dla projektantów, inżynierów, rzeczoznawców ds. zabezpieczeń przeciwpożarowych, rzeczoznawców budowlanych i funkcjonariuszy Państwowej Straży Pożarnej, a także inwestorów oraz wszystkich innych osób zaangażowanych w budowę, utrzymanie i użytkowanie budynków.
Otrzymanie opracowania jest całkowicie darmowe – wystarczy wypełnić formularz zamówienia i poczekać kilka dni na przesyłkę.
Projektując budynek należy spełnić przede wszystkim wymagania przepisów. Ustawa Prawo Budowlane narzuca na projektanta obowiązek projektowania zgodnie nie tylko z przepisami, ale również z zasadami wiedzy technicznej. Tą wiedzą techniczną może być zdobyte doświadczenie, ale również poradniki, opracowania i wytyczne techniczne, które nie znajdują odzwierciedlenia w przepisach.
Do zasad wiedzy technicznej zaliczamy między innymi właśnie wytyczne SITP i wytyczne DAFA. Eksperci zawarli w nich zarówno część teoretyczną, jak i część praktyczną, w której można znaleźć liczne i łatwe do zastosowania wskazówki projektowania i wykonywania ścian zewnętrznych ETICS. Wytyczne są uzupełnione przez zbiór rysunków, schematów i detali technicznych ułatwiających zastosowanie w praktyce.
Dodatkowo eksperci SITP opracowali wytyczne dotyczące zabezpieczeń przeciwpożarowych elewacji z konkretnymi rodzajami ociepleń ETICS:
Wdrożenie wszystkich wytycznych SITP i DAFA przyczynia się do znacznego ograniczenia ryzyka pożarowego, a koszt całego ocieplenia budynku podnosi tylko w niewielkim stopniu.
Aktualna standardowa grubość izolacji cieplnej ścian zewnętrznych budynku wynosi, w zależności od stosowanego materiału, nawet 20 cm. To o kilkanaście centymetrów więcej niż jeszcze dwie dekady temu. Przez ten czas główne wymagania w zakresie bezpieczeństwa pożarowego pozostały bez zmian.
Na przestrzeni lat zmieniły się również technologie wykonywania i materiały. W przypadku elewacji z ociepleniami ETICS dążenie do zmniejszenia grubości poszczególnych warstw wykończeniowych skutkuje koniecznością zachowania większej precyzji na etapie wykonawstwa. W zestawieniu z błędami w sposobie montażu płyt styropianowych (bez klejenia obwodowego), brakami wykwalifikowanych pracowników, często brakiem nadzoru oraz brakiem świadomości, jak wszystko to wpłynie na bezpieczeństwo obiektu, obserwujemy wzrost ryzyka pożarowego od elewacji palnych.
Aby zredukować skutki takich pożarów Stowarzyszenie Inżynierów i Techników Pożarnictwa SITP oraz Stowarzyszenie Wykonawców Dachów Płaskich i Fasad wydały opracowania, które mogą wspomóc projektowanie ścian zewnętrznych. Rekomendowane rozwiązania mają na celu spowolnienie i ograniczenie rozprzestrzeniania się ognia po elewacji, a tym samym minimalizowanie strat powstałych w wyniku tego zjawiska.
Zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie, każdy budynek należy wykonać w sposób maksymalnie ograniczający ryzyko pożaru, a w razie jego wystąpienia minimalizujący szkody. Ma to przede wszystkim zapewnić odpowiednie, bezpieczne warunki ewakuacji oraz pozwolić na przeprowadzenie bezpiecznej akcji ratowniczo-gaśniczej.
Na etapie projektowania przewiduje się w budynku czynne i bierne środki, które mają zabezpieczyć budynek w sytuacji pożaru. Ściany zewnętrzne tylko sporadycznie zabezpiecza się środkami czynnymi (np. zraszaczami), gdy z wymagają one odpowiedniej konserwacji i eksploatacji. Błędy w serwisowaniu lub jego brak często powodują brak zadziałania takich zabezpieczeń.
Dlatego standardem w zabezpieczaniu ścian zewnętrznych jest bierna ochrona przeciwpożarowa, czyli zdolność elementów budynku, jak również samych materiałów budowlanych do przeciwstawiania się rozwojowi ognia i rozprzestrzenianiu pożaru. Elementy takiej ochrony nie są sterowane i nie wymagają ingerencji człowieka w przypadku pożaru.
Elementy budynku biernie zabezpieczają budynek w kilku zakresach:
Klasyfikacje ogniowe pozwalają określić metodami badawczymi odpowiednie, wymagane przepisami parametry, jak odporność ogniowa elementu budynku czy klasa reakcji na ogień wyrobu (zestawu wyrobów).
Spełniają one dwie funkcje:
Należy jednak pamiętać, że klasyfikacje ogniowe określają jedynie zachowanie się danego wyrobu w ściśle określonych warunkach badawczych. W rzeczywistości jego zachowanie może być zupełnie inne. Przykładowo przy badaniu rozprzestrzeniania ognia ścian zewnętrznych od strony zewnętrznej według normy PN-B 02867:2013-06 źródłem ognia jest 20 (+/- 0,3) kg drewna sosnowy zwyczajnej. Uzyskanie stopnia NRO według tego badania jest podstawą do wbudowania odpowiedniego rozwiązania. Może się jednak okazać, że pod ścianą zostaną umieszczone śmietniki lub po prostu stare meble, które po podpaleniu (np. poprzez nieumyślne wrzucenie niedopałka papierosa) będą stanowić dużo większe źródło ognia. Dodatkowo należy uwzględnić, że to badanie jest wykonywane na prostokątnym fragmencie ściany – bez okien, drzwi czy narożników budynku, które sprzyjają rozwojowi pożaru. W takich warunkach nasza ściana może rozprzestrzeniać ogień, mimo uzyskanej klasyfikacji.
Klasyfikacje ogniowe są wydawane przez odpowiednie jednostki badawcze dla producentów systemów lub wyrobów. Zakres ich stosowania należy sprawdzić i uwzględnić już na etapie projektu. Zbieranie ich dopiero przy kompletowaniu dokumentacji powykonawczej jest błędne i niebezpieczne – w skrajnym przypadku wbudowane rozwiązanie może nie pokrywać się z zakresem stosowania i będzie trzeba je przebudować.
ETICS to metoda ocieplania i wykańczania elewacji budynku, w której warstwa izolacji (w postaci płyt styropianowych lub z wełny skalnej) zostaje przymocowana do murowanej konstrukcji budynku. To najczęściej stosowany rodzaj ocieplenia w Polsce.
Ocieplenie ETICS wyróżnia się łatwością we wprowadzenia na nim zabezpieczeń pożarowych. Jeżeli inwestor zdecyduje się na izolację ze styropianu, który jest materiałem palnym, często konieczne są dodatkowe zabezpieczenia. Odpowiednio usytuowane pasy z wełny mineralnej pozwolą ograniczyć rozprzestrzenianie się ognia i tym samym zapewnić akceptowalny stosunek poziomu ryzyka pożarowego do poziomu bezpieczeństwa użytkowników. Co ciekawe, po wykonaniu warstw wykończeniowych, zabezpieczenia te nie są widoczne dla użytkowników.
Obowiązkowo izolację z wełny skalnej stosuje się na ścianach zewnętrznych stanowiących ściany oddzielenia przeciwpożarowego, które w całości muszą być wykonane z materiałów niepalnych. Wykonanie ściany z materiałów niepalnych jest najlepszym rozwiązaniem, gdyż daje gwarancję, że ogień nie będzie się po niej rozprzestrzeniał się.
Szczegóły można znaleźć w dokumencie “SITP WP-03:2018 Wytyczne projektowania ocieplenia elewacji budynków z uwagi na bezpieczeństwo pożarowe” oraz w „DAFA PPOŻ. 2.01 Bezpieczeństwo pożarowe ścian i fasad”.
Jakość materiałów wykorzystanych podczas budowy ma istotne znaczenia dla zastosowanych w nim zabezpieczeń przeciwpożarowych. Z tego względu jeszcze przez rozpoczęciem prac należy wybrać produkty o możliwie najwyższej klasie reakcji na ogień.
Więcej o zagadnieniu “wełna skalna a bezpieczeństwo pożarowe” dowiesz się z materiałów udostępnianych na stronach producentów.
Szersze informacje na ten temat dostępne są w darmowych opracowaniach Stowarzyszenia Inżynierów i Techników Pożarnictwa oraz Stowarzyszenia Wykonawców Dachów Płaskich i Fasad DAFA. Ich wdrożenie pozwoli zastosować skuteczne rozwiązania i ograniczy ryzyko rozprzestrzeniania się ognia w przypadku wystąpienia pożaru.